Edebiyat mı Edebi At mı

İçinde yaşadığımız toplumumuzda bazan öyle acayiplikler yaşanıyor ki, insan ister istemez bunlar bize ait olamaz demekten kendimizi alamıyoruz.

Bu acayipliklere sadece belirli konu veya belirli alanlarda değil, aksine hemen her alanda ve her kesimde rastlamak hiç de zor değil.

Toplumun sosyal, kültürel ve akademik alanlarında bile rastlamak mümkün.

Örneğin birileri çıkıyor komedyen olduğunu iddia ederek güya komedi gösterileri yapıyor! İzliyorsunuz, içerik olarak anlamsız, mesaj olarak anlamsız, estetik olarak çirkin, söylem olarak müstehcenlik ve küfür dolu bir gösteri...

Yine bir bakıyorsunuz görsel sanat yaptığını iddia edenler baştan sona şiddet ve cinsellik içerikli sanat(!) sergilemeye çalışıyorlar...

İşin asıl acı olan tarafı da içerisinde “ahlak, davet, terbiye, güzel huy, nezaket” gibi anlamları barındıran; özü ve felsefesi “edeb” olan “Edebiyat” çatısı altında bahse konu çirkinliklerin sergilenmesidir.

Şimdi tam da bu noktada “Edebiyat nedir?” sorusunu soralım:

Edebiyat: Arapça “edep” sözcüğünden türetilen bu kavram, ilk kez Şinasi tarafından günümüzdeki anlamıyla bir sanat türünün adı olarak kullanılmıştır. Şinasi’den önce nazım ve nesir türlerindeki eserlere ‘şiir’ ve ‘inşa’ denilmekteydi.

Edebiyatkelimesinin, Türkçedeki asıl kökeni ise Eski Arapçadaki “ahlak, davet, terbiye, güzel huy, nezaket” gibi anlamlara dayanır.

Türk Dil Kurumu sözlüğü edebiyatı; “olay, düşünce, duygu ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesi sanatı” olarak tanımlar.

Edebiyat kelimesinin, Arapça “edeb”ten kaynaklandığını söylemiştik. Başlangıçta ‘davet ’ anlamında kullanılan bu söz, zamanla halk arasında gözlemlenen en güzel ahlâk, insanı kötülüklerden koruyan iyiliğe sevk eden meleke, güzel huy anlamlarını kazanır. Daha sonra da güzel söz söyleme ve ifadeyle ilgili her türlü çalışmanın genel adı olarak kullanılmıştır.

Kişilerin sözlü ve yazılı ifadelerinde hataya düşmelerine engel olmak için öğrenilen ve kullanılan kurallar bütünü bu kelimeyle ifade edilmiştir. XIX. yüzyılda bile edebiyat iyi huy öğreten, ahlâk kazandıran bir disiplin olarak değerlendirilmiştir. Günümüzde de edebiyatın her şeyden önce “bir güzel sanat etkinliği” olduğu dile getirilmektedir.

Edebiyat, kişinin duygu ve düşüncelerini, kendine özgü bir dil kullanarak, estetik kurallar çerçevesinde, yazılı veya sözlü olarak dile getirmesidir. Edebiyatın da bir yöntemi olduğundan o da bir bilimdir. Edebiyat bir bilimin yapması gereken; anlama, yorumlama, değerlendirme, benzerleriyle karşılaştırma, yerleştirme basamaklarını yaptığı için bir bilimdir.
Edebiyatın amacı estetik ve güzelliktir.

Edebiyatı, edebiyat yapan iki temel özellik vardır:

1) Dil-üslup
2) Estetik-güzellik.

Bu özelliklerin ikisi de okuyucuya ve yazara göre değişkendir. Edebiyat duygu ve düşüncelerimizi karşımızdakine anlatabilmek için bir araç niteliğindedir. Edebiyatta içerikten çok o içeriğin nasıl dile getirildiği önemlidir.

Tüm bu açıklamalar ışığında görüyoruz ki “Edebiyat”; ister yazılı ister sözlü isterse görsel eserlerde olsun bütün güzellikleri içinde barındıran bir sanat etkinliğidir.

Bu sanat etkinliğinin içinde faaliyet gösteren kişiler ise “Edebiyatçı” olarak tanımlanmaktadır.
Bu aynı zamanda edepli, güzel ahlak sahibi kişi anlamına da gelmektedir.

İşte bu yüzdendir ki “edebiyatçı” hangi dalda eser üretirse üretsin Edebiyatın edebî kurallarına uymak zorundadır.

Yazımızın başlığında “Edebiyat mı, Edebi at mı?” diye yazmıştık. Şimdi daha iyi anlıyoruz ki “edeb” atılarak “edebiyat” yapılmaz.

Bu bize, insan olmanın verdiği bir sorumluluktur.
Bu bize, içinde bulunduğumuz toplumun yüklediği bir sorumluluktur.

Bu bize, nesilden nesile aktarılan tarihin yüklediği bir sorumluluktur.

Bu bize, insanî değerlere karşı vicdanın yüklediği bir sorumluluktur.

Hepsinden de daha önemlisi bu bize, tüm yaratılanlara karşı “Yaratanın” yüklemiş olduğu bir sorumluluktur.

Unutulmamalıdır ki; yaratılan her şey, ot bile bir amaca (insanlığın yararına) hizmet için yaratılmıştır.

***

TRUVA YAYIN GRUBU YOUTUBE KANALIMIZA ABONE OLMAYI UNUTMAYIN...

Logoya tıklayıp Youtube kanalımızı ziyaret edebilir, abone olabilirsiniz.

ETİKETLER: Mehmet Şahan EDEBİYAT MI EDEBİ AT MI

NELER SÖYLENDİ?

Website Yorumları

Mehmet Şahan

DİĞER YAZILARI Bana Ne Diyebilir miyiz Sana Ne Diyebilir miyiz? Kurbanın Mahiyeti ve Bilinmesi Gerekenler Kurbanın Fazileti ve Önemi Niyet Okumak İnsan Fazlalık mı? Bir Şiir, Bir Eleştiri, Bir Yorum (Cevap) Sözümüzde Olması Gereken Üç Şey - Zarafet Sözümüzde Olması Gereken Üç Şey - Letafet İnsanda Olması Gereken Üç Şey /Doğruluk Cami ve Çocuklarımız Özümüzde Olması Gereken Üç Şey: Milli Kimlik /Milliyet Ramazan Ayı Üzerine Olmazsa Olmazımız Olan Üç Şey / Din Dil İman Hayâ Özümüzde Olması Gereken Üç Şey / Edep Sadakat Vefa Güven Sahip Olmamız Gereken Üç Şey: Vicdan Sahip Olmamız Geren Üç Şey: Merhamet Sahip Olmamız Gereken Üç Şey / Şefkat Arınmamız Gereken Üç Şey / 3 - Kibir Arınmamız Gereken Üç Şey / 2 Gurur - Kibir Arınmamız Gereken Üç Şey / Benlik - Ego - Nefs Ciddiyet Zikir Zan... Önyargı Kıskançlık Zamanı Boş Bırakma Kalbi Boş Bırakma Aklı Boş Bırakma Çerçi Nasıl Olmalıyım Nasıl Olmalıyız? Kılıf Hazırlamak ve Bahane Bulmak Hizmetçi miyim? Mü'minin Bayramı Nasıl Okumalıyız? / Bedenen Okumak Kalben Okumak Nasıl Okumalıyız? Anmak mı Kutlamak mı? El - Hayâ Vel - İman / Hayâ İmandandır Gıybet / Dedikodu Aziz Valentine / 14 Şubat Sevgililer Günü Tarihçesi Ön yargı Hoşgörü Sevgi Şükür Asla Bırakmamanız Gereken Üç Şey Kürt İsyanları Kur'an-ı Kerim'de İlk Emir Bilmek İstiyorum İçimdeki Ben 'Her Söze Mühür Olmak İster' Bir Gün mü Her Gün mü? İçimdeki Şeytan Yargılama Suçlama Tehdit Etmek Kusur Bulma Şikâyet Etmek Tahrik Etmek Eğitim sürecinde yapılan yanlışlar: Yalan Söylemek Uzak Durman Gereken Üç Şey: Yalan, Aşırı Hırs, Kıskançlık /2 Uzak Durman Gereken Üç Şey: Yalan, Aşırı Hırs, Kıskançlık Utandırmak Şu Üç Şey Kazanmanın Anahtarı /4 Şu Üç Şey Her İki Dünyayı da Kazanmanın Anahtarıdır /3 Şu Üç Şey Her İki Dünyayı da Kazanmanın Anahtarları /2 Şu Üç Şey Her İki Dünyayı da Kazanmanın Anahtarı /1 Adanmak ve Teslimiyet Görevden İmtina Etmek / İsteksiz Olmak, Kaçınmak