Otizm Spektrum Bozuklukları

Otizm Spektrum Bozuklukları yani dilimize kısaca otizm olarak yerleşen bu olgu aslında bir nöropsikiyatrik rahatsızlıklar kümesidir. İçinde otizm ve asperger bozukluğunu barındırır. Erken yaşlarda başlayıp (bebeklikte de teşhis edilebilir) yaşam boyu süren, sosyal etkiletişim, iletişim ve hayal kurma becerilerindeki eksiklikle kolayca tanımlanabilirler. Süreklilik gösteren bedensel hareketler / ritüeller, dili anlama ve kullanmadaki zorluklar, planlama / organize etme zorlukları, çevredeki değişimleri anlayamama / kabullenememe ve sınırlı ilgi alanı gibi temel problem alanlarında benzerlikler gösterirler.

Otizm kelimesi ilk defa İsviçreli Eugen Bleuler tararından kullanıldı. Yunanca'daki autos (kendi) kelimesinden türetilen kelime, Avustralya asıllı Amerikalı doktor Leo Kanner tarafından 1943 yılında psikiyatrik tanı olarak kullanılmaya başlandı. Onunla aynı dönemde çalışmalar yapan yine Avustralyalı bir başka doktor, Hans Asperger de aynı konuda çalışmalar yapıp (300 bilimsel makale yazmış) aynı gruptaki bir bulguya ulaşmıştı, Asperger sendromu. O zamanlardaki adı ise otistik psikopati idi. Hans Asperger, Kanner kadar şanslı olmadığı için, İkinci Dünya Savaşı ve almanca bilimsel yayınların sınırlı sayıda insana ulaşması gibi nedenlerle, 1980 yıllarına kadar gösterilmesi gereken ilgiyi göremedi.

Bu spektrum içinde yüksek zekalı veya düşük zekalı bireylere rastlanmaktadır. Yani sorun zeka geriliği değildir. Empati yoksunluğu ve sosyal iletişimden kaçınmak kolaylıkla gözlenen belirtilerdir. Bilişsel zorluklar, duyguları tanıyamama, mimiksiz bir yüz, sarılmaktan veya bazı giysilerden rahatsız olma, ışığa ve sese duyarlılık, eşlik eden bir sürü fiziki ve psikolojik rahatsızlıklar, dildeki karmaşalar (şakaları anlayamama gibi), motorik gecikmeler veya eksiklikler, göz teması vs vs gibi bir çok belirti gözlenebilir.

Kızlarda asperger görülme sıklığı erkeklere göre daha yüksekken otizmde ise tam tersi geçerlidir. Otizm ve saranın birlikte görülme sıklığı diğer gruplara göre gayet yüksektir. DEHB tanısı ve tikler, kendini yaralama ve hijen problemi, mobbinge bağlı sosyal cinsel ve psikolojik problemler, uzun dönemde kötü ekonomi ve besin kaynakları / spor yapma alışkanlıklarına bağlı fiziki hastalıklar gibi problemler de ortaya çıkar.

Teşhis koymak sadece uzman ve deneyimli psikiyatrist ve psikoloğun ortak yaptığı tetkikler sonrasında olur. Sorular sorulur, anne baba çağırılır, kamera ile çekim yapılır vs vs.

Nedenleri ne peki? Tam olarak bilmiyoruz ne yazık ki. Araştırmalar hala devam etmekte. Son dönemlerde bir araştırmada bağıksaklardaki bakteri florası ve beynin erken dönem  gelişimi arasındaki ilişkinin, bireylerde otizm yaratıp yaratmadığı incelenmekte. Kimileri psikososyal nedenler, kimileri bağlanma kuramı ile açıklamaya çalışsa da hala kimse kesin cevap verememekte.

Ne yapmalı? Erken teşhis, psikolojik ve sosyal destek, okul desteği, bazı koşullarda ilaç desteği, sorunu anlayan ve destek çıkan yakınların sevgi dolu yaklaşımı.

2002 yılında Nobel ödülünü ekonomi dalında kazanan Vernon L. Smith´in, Leonel Messi´nin, Dan Aykroyd´un, Anthony Hopkis´in, Andy Warhol´un aspergerli, prof Temple Grandin´in otizmli olduğunu, daha yazmakla bitmeyecek bir listede olan birçok başarılı iş kadını ve adamlarının, sporcuların, dahilerin, sanatçıların otizmli veya aspergerli olduklarını, Avrupa'da sadece otizmlileri işe alan şirketler olduğunu biliyor muydunuz?

Bu yazı ilk defa panikataksite.wordpress.com adresinde yayınlanmıştır.