OKB Nedir?

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) kişinin günlük yaşamında yoğun kaygı  ve strese yol açan günlük yaşamını olumsuz etkileyen, tekrar eden takıntı veya düşüncelerle tanınabilen bir psikiyatrik rahatsızlıktır. DSM 5 tanı kitabında Obsesif ve Kompulsif Bozukluk olarak tanılanır.

Obsesyon takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler iken kompulsiyon yineleyici davranış ve eylemlerdir. Bunlar kişinin isteği dışında gelişip yoğun kaygı stres ve azımsanamayacak hallerde yoğun depresyona neden olurlar.

Kişi, genellikle kaygıdan kaçınmak için, bu davranış ve düşüncelere sarılsa da aslında tam da bu takıntılı davranış ve düşünceler, o yaşanan yoğun kaygıyı yaratan ögelerden biridir.

Kaygı yaratan tekrarlayıcı düşünce ve bu kaygıyı azalttığı düşünülen tekrarlayıcı davranış arasında bir gerçekçi, tanımlanabilir, gözlenebilir bağ olmasına gerek yoktur.

Toplumda görülme sıklığı yüzde 1,5 - 2 arasındadır. Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB) ile karıştırılabilir. OKKB´li bireyin algıladığı obsesyon ve kompulsiyonlar bireyin kişisel moral algısı, yaşayış biçimi ve ulaşmak istediği hedefleri ile uyumluluk gösterirken, OKB´li bireyde durum tam tersidir.  Depresyon, diğer kaygı bozuklukları, bipolar bozukluk, otizm, tourett, yeme içme bozuklukları gibi diğer rahatsızlıklarla birlikte görülebilirler. 

Orta ve geç ergenlik dönemlerinde başlayıp (erken ergenlik döneminde ortaya çıkan vakalar da vardır) kadınlarda daha sık gözlenir.

En sık görülen obsesyon ve kompulsiyon türleri şunlardır:

Yaralama veya yaralanma korkusu
Bulaşma ve temizlik
Dini içerik
Düzen
Yetersizlik hissi ve yanlış yapma
Cinsel içerik
Toplama, biriktirme ve saklama
Dokunma
Kuşku ve kontrol

OKB´li bireylerde aynı anda birkaç faklı obsesyon ve kompulsiyon türünün yaşanması normal bir durumdur. Kişi kendini bir şeyleri toplamak ve topladıklarını belirli bir düzen içinde istiflemek zorunda hissederken aynı anda bazı dokunma ritüellerini de yapmaktadır.

Elbette her takıntı OKB değildir. Bu tanı için, takıntı düşünce ve/veya davranışları kişinin yaşamını kısıtlayıp yoğun kaygı yaratmalı, kişinin her gün en az bir saatini bu takıntılara ayırıyor olması gerekir.  Uzman bir psikiyatrist teşhis koyabilir. Kendi kendinize teşhis koyamazsınız.

NİÇİN

Nedenlerini tek bir kuramla açıklamak doğru değildir. Psikolojik, genetik, biyolojik nedenleri vardır. Bazı travma yaşantılarının etkisi olduğu ve OKB riskini arttırdığını gözlüyoruz. Son yıllarda infeksiyon ve OKB arasındaki ilişki araştırmacıların dikkatlerini yoğunlaştırdıkları bir konu. Kırılgan kişilik yapısı olan insanlar OKB´ye daha meyillidirler.

TEDAVİ

OKB tedavisinde bilişsel davranışçı temelli psikolojik tedaviler, SSRİ temelli psikofarmaka yani ilaç tedavisi, aile ve yakınları kapsayan aile terapisi kullanılır. Yaşam kalitesini ve farkındalığı arttırır destek çalışmaları gereklidir. 

Şimdilerde bazı ülkelerde yapılan kapsulotomi (beyin ameliyatı) ve DBS (derin beyin stimülasyonu) gibi teknikler çok ağır vakalarda kullanılmıştır.

OKB´Lİ ÜNLÜLER

David Beckham

Leonardo Di Caprio

Poul Gasgoine

Jessica Alba

Cameron Diaz

Müjdat Gezen

İbrahim Tatlıses

Bülent Ersoy

Saygılarımla...

Bu yazı ilk defa panikataksite.wordpress.com adresinde yayınlanmıştır.