Aman! Nazar Değmesin

"Ay! Ne güzel, aman nazar değmesin! Maşallah.... Kırk bir buçuk kere Maşallah..."

Gördüğümüz veya hayranlık hissettiğimiz herhangi bir şeye imrendiğimiz zaman "Maşallah" demeyi alışkanlık haline getirmişiz. Hayatımızda farkına varmadan yaptığımız pek çok değerli alışkanlıklarımızdan biri...

Nazar; aslında Arapça kökenli bir kelime "n-z-r" bakmak anlamındadır. Güzel Türkçemiz onu etimolojik kökeninden alıp hazmetmiş ve deyimleştirmiştir. Bugün ise negatif bakış "kem göz" manasında kullanıyoruz.

Nazar konusu, akademik alanda da incelenmiş ve makâleler yazılarak literatüre girmiştir. Okuduğum makaledeki nazarın bilimsel açıklamasını aynen iletiyorum: "Nazar bilimsel olarak; gözdeki foto reseptörlerin kasılması sonucunda açığa çıkan negatif (-) ve pozitif (+) göz akımı dalga ışını" şeklinde tanımlanır. Bu konu radyoloji laboratuvarlarında yapılan çalışmalarla ispatlanmıştır. Negatif dalga ışını; Alfa (sarsıcı) - Beta (kırıcı, yıkıcı)- Gama (yakıcı) olmak üzere 3 grupta incelenmiş, tespiti edilmiştir."

En büyük zararı "Gama" ışınları veriyor. Nazarın isabet ettiği insanda fizyolojik olarak; "Sırt ağrısı, kaşıntılar, çıbanlar, sık sık esnemeler, görme bozuklukları ve bağışıklığın çöküşü, hastalanma ve hatta ölüm" gibi etkiler gözlenmiştir.

Psikolojik olarak da "Uyku sıçramaları, göz dalması, yorgunluk, halsizlik, konsantrasyon ve motivasyon eksikliği, unutkanlık, kâbus görme, kalp çarpıntısı..." gibi etkiler görülür.

Eşyaya isabet etmesi halinde; durduk yere çatlaması, kırılması ya da kaybolması gibi pek çok olumsuz örnek verebiliriz.

Okuduğum makâlelerde nazarın oluşumunun sebebi hepimizin bildiği gibi kıskançlık... Daha ileri seviyesi "hased" duygusu. İmrenme ise en hafifi... Bu duyguları güçlü olan kişileri  günümüzdeki modern tıbbın psikiyatri bölümü tedavi etmektedir. Kıskançlık duygusu romanların da konusu olmuştur. Nabizade Nazım'ın "Zehra", Nahit Sırrı Örik'in "Kıskanmak" isimli eserlerinde derinlemesine anlatılmıştır.

İnsan dünyada istediği her şeye sahip olamaz. Elindekiler de başkası için değerli ve güzel olabilir. Başarılı olan insanlar kim bilir ne çok çalışmışlardır? Şöhret sahibi veya belirli konumda bulunan insanların nasıl bedel ödediklerini araştırdınız mı? Yaşadıkları travmalara katlanabilir misiniz? Belki de onlar kadar alçak gönüllü değilsinizdir. Dışarıdan parlak, görkemli gözüken evlerde sizin mütevazı evinizde bulunan huzur var mı? Sormalı... Onlar kadar azimli, çalışkan mısınız? Durup düşünmeli... Kıyas şeytandandır unutma! Kibirle yoldaştır. Onu bırak karanlıklarda kaybolup gitsin. Biz elimizdeki nimetleri bilelim. Kendi yeteneklerimizi keşfedip çalışalım ve bu farkındalıkla şükredelim. Mutlu olmanın en kolay yolu bu... Nihayetinde sevdiklerinin sağlıklı olması ise başka bir şükür nedenidir. İmrendiğimiz insanları rakip değil dost olarak görelim.

Nazarın varlığını dinimizde de belirtmiş, korunmak için "Felak ve Nas" sureleri ve  "Kalem suresi 52. ayet-i kerimesinin" okunması tavsiye edilmiştir.

Türk geleneklerinde ise geniş bir yer almaktadır. Nazardan korunma objelerinin en ünlüsü nazar boncuğu, at nalı, koç kafası gibidir. Efendim, türlü türlü ritüeller de mevcuttur. Kurşun dökmeler, tuz yakmalar, köz söndürmeler... Tütsüde kullanılan başlıca otlar şunlardır; kuru karanfil, çörek otu, kâfur gibidir. En ünlüsü ise "Üzerlik" bitkisidir. Ateşte yakılan otların dumanı oluşunca:
"Üzerlik çatlasın,
 Nazar eden patlasın!" diyerek hastanın başında dolandırılır.

En iyisi ne olur ne olmaz deyip "Maşallah" demeye devam etmeli... Aman! Nazarımız kimseye değmesin...