1946 yılıdır, 1946 nisan. Missouri zırhlısı, A.B.D. deniz kuvvetlerinin heybetli savaş gemisi, İstanbul’dadır ve Dolmabahçe açıklarında demirlemiştir. İstanbul’lular, savaş sonrasında, ‘Sam Amca’larının görkemli yüceliğinin o savaş zırhlısında temsil edildiğini görüp hayran olmaya dünden hazır, Dolmabahçe rıhtımındadır.
[Tuhaf bir yabanlık: Yaban toplumların ‘Kargo Kültü’nün törenselliği yaşanmaktadır sanki. Sanki, Missouri zırhlısı, uzak atalarımızdan ‘Sam Amca’nın ütopya ülkesinden, bize zenginlikler taşımayı vaad etmektedir… Hilmi Yavuz böyle düşünüyor şimdi.]
Herkesin merak ettiğini merak etmeme huyu olan Yahya Hikmet Yavuz, sevgili oğlunun, çekinerek ve belki de biraz tereddütle, ‘Baba, Missouri’yi görelim mi?’ sorusuna, bir hayli somurtarak olumlu yanıt vermiştir. Biricik oğludur; Fatih’te, 40.ilkokul’un 4.sınıf öğrencisidir ve İstanbullular anneleri, babaları, kardeşleri, teyzeleri, halaları, dayıları, amcaları yengeleri, damatları, bacanakları,enişteleri, baldızları,eltileri, görümceleri, yeğenleri, torunları …ve mahalle komşularıyla elbet, Missouri’yi Dolmabahçe’den seyretmişler, karaya çıkan beyaz giysili denizcileri görmüşlerdir. [Kristof Kolomb ilk kez Amerika kıtasına ayak bastığında, yerli halk o sakallı ve miğferli İspanyolları nasıl seyrettilerse, İstanbul çocukları da Missouri’den karaya çıkan Amerikan denizcilerini, işte herhalde öyle seyretmiş olmalıdırlar. Hilmi Yavuz böyle düşünüyor şimdi].
Okulda, sınıf arkadaşları Hilmi’ye Missouri’yi ve denizcileri, işte öyle, ballandıra ballandıra anlatmışlardır.
Yahya Hikmet Yavuz, sabırsız değildir, ama bir duruma gereğinden fazla zaman harcanmasına, itirazı vardır hep. Dolmabahçe’ye gidilmiş, Missouri görülmüştür: ‘Tamam mı, gördün işte. Hadi gidiyoruz!’
[Missouri sonrası’nda yaşananları, özellikle de ‘Amerikan malı’ olan ne varsa, büyük statü değeri taşıdığını da anımsıyor şimdi]. O yıllarda Amerikan ordu giysilerinin eskilerinin PX’lerde satıldığını öğrendi. Okulda arkadaşları hep ‘Pi Eks’lerden söz ediyorlar! Orada neler satılıyor örneğin?
1945-1946 ders yılıdır, 40,İlkokulun 4. sınıfından Ataman, Muhsin ve Metin anlatıyor. Yahya Hikmet Yavuz ise PX’ler konusunda farklı düşünmektedir. Eşi Vecide hanımla konuşurken işitti: ‘Hanım, Amerikan askerlerinin ıskartaya çıkarılmış iç çamaşırlarını bile kapış kapış alanlar varmış! Hâşâ huzurdan, kullanılmış külotlarını bile!’
İstanbullular bu eşyalara ad bile vermişlerdir: ‘mont’ diyorlar [general Montgomery’nin kısaltılmışı], ‘’ruzvelt’ diyorlar [ başkan Roosevelt’ten: denizci postalı]. Hilmi Yavuz Galata Köprüsü’ndeki seyyar satıcıları işitti: ‘Gömleklere yakalara balena, Amerikan tarakları geldiii!’
[Bazı olaylar da var: ‘Abanoz sokağı’ örneğin. Onları da anımsıyor şimdi.]