KIŞKIRTMAK
Hangi konuda olursa olsun her şeyin gereğinden fazlası zarardır.
Kışkırtıcı bir yaklaşım çocukta düşünme yeteneğini körelterek her konuda ve her durumda çocukta “deli cesareti” eğilimi yaratır. Olayların üzerine düşüncesiz, hesapsız, mantıksız ve plansız bir şekilde gitmesine yol açar.
Kışkırtılan bir çocuk, kâr-zarar hesabı yapmaz. Söz ve eylemlerini akıl süzgecinden geçirmez. Kışkırtıcılarını büyük bir güvence kabul eder.
Onlardan almış olduğu güven çocukta “deli cesareti” denilen kontrolsüz bir cesaret sergilemesine sebep olur. Ve bu cesaretini, olumlu veya olumsuz sonuçlar doğuracağının hesabını yapmadan kullanmaya çalışır. Hâl ve hareketlerinde kendine bir sınır çizemez, olumlu anlamda bir hedef de belirleyemez.
Kışkırtılan çocuk, kendince; tüm hâl ve hareketlerinde beğenildiğini, kabul gördüğünü, hatta daha da önemlisi takdir edildiğini zanneder. Bu yüzden de kendi dünyasında herhangi bir mukayese yapmadan sadece kışkırtıldığı için hareket eder.
Kışkırtılan çocuğun yanlışlarla dolu bir dünyada yaşamasına neden olur. En başta zevkli zannedilen davranışlar giderek zararlı hale gelmeye başlar. Aslında uysal olan birisi zamanla hırçın, asabi, kıskanç, aşırı sinirli, kavgacı, vb. davranışları alışkanlık haline getirebilir. Ya da kendi kişisel özelliklerinin üzerindeki konularda kışkırtıldığı için karşılaşacağı olumsuzlukların ve hayal kırıklıklarının normalin çok çok üzerinde olacağı kaçınılmazdır. Bu durumda da çocuk büyük hayal kırıklığı yaşayacak, buna bağlı olarak da özgüvenini kaybedecek, içine kapanacak, tamamen pısırık bir kişiliğe bürünecektir. Böyle bir dünyada yaşamak zorunda kalan çocuğun ruhunda, ileriki zamanlarda büyük yaralar açılması kaçınılmazdır.
Bu durumda olan çocuğun gelişiminde ve eğitiminde başarıyı yakalaması mümkün değildir.
Anne, baba ve eğitimciler olarak her alanda ve her konuda olduğu gibi bu konuda da çocuğa rehberlik yapılmalıdır.
Yapacağımız rehberlik çalışmasının ilk adımı, çocuğumuza “yapacağı işi sevdirmek” olduğunu unutmamalıyız.
Mümkün olduğunca her işini normal şartlarda yapması için gerekli önlemler alınmalı, çocuğun kendi seviyesine uygun eğitim modeli uygulanmalıdır. Gerekirse yapacağı işlerle ve çalışmalarıyla ilgili karşılaşabileceği zorluklar önceden anlatılmalı, basit ipuçlarıyla çocuğun başarılı olmasına yardım edilmelidir.
Özellikle çocuğun zorlanacağı veya başarısız olabileceği çalışmalar öncesinde, asla kışkırtıcı söz ve davranışlarda bulunulmamalıdır.
Her zaman her işte başarılı olamayacağımız uygun dil ve örneklerle çocuğa anlatılmalı, böylece başarısızlıklarında hayal kırıklığı yaşamasının önüne geçilmelidir.
Tüm bu açıklamalar ışığında düşünecek olursak, eğitimde istenilen sonuçlara erişebilmemiz için “kışkırtmak” yerine “sevdirmek ve özendirmek” gerektiğini söyleyebiliriz.
İlkemiz: “Kışkırtma, sevdir ve özendir” olmalıdır.
Editör: Nezihat Keret
