Eşim her yıl yaz aylarında konserve yapımına başlar. Domateslerden biberlere, her türlü meyve sularından turşulara kadar yüzlerce kavanozu dolapların içine istifler.
Bunu yaparken de annesinin bir sözünü tekrarlar:
“Ver paşam diyeceğine ver köşem de...”
Sözün içeriği şu:
"Ver paşam" dersen birisinden istemiş olursun ki böyle olunca da karşındakine minnet etmiş olursun yani onun hükmüne girersin. O yüzden "paşam" dersin. Ama "Ver köşem" dersen, zamanında çalışıp çabalayıp köşeye koyduğun senin olduğu için köşeden alır kullanırsın dolayısıyla da köşeye karşı bir mecburiyetin, mahcubiyetin olmaz.
Oysa ki bizim tarihimizde “Borç alan emir alır” diye bir söz vardır fakat tarihe olan yabancılığımız kolay unutmamıza sebep olduğu için gözümüzü boyayanların da işine gelir. Türkiye haritasını Avrupa ülkelerinin haritalarıyla kıyasladığınızda bizim devasa bir toprağa sahip olduğumuzu görürsünüz ama bu “ülkede tarım bitti” diye bir sözün var olmasını engellemiyor.
Kapitalizmi her zaman örümceğe benzetirim, ağını kurar köşesine çekilir kimseye de “hadi gel bu ağa takıl da bende seni sindireyim” demez. Zaaflarınız sizi o ağa götürür yani kendi elinizle kendinizi kurban edersiniz. Hatırlayın, ABD nin Türkiye üzerindeki etkisinde borçlandırmanın önemli bir rolü vardır. Vardır da ABD kafamıza silah dayayarak mı bize borç verdi?
"Ver paşam," dedik verdi.
Mesele sadece bununla mı kaldı? Kalmadı, köyden kente göçü ben şöyle özetlerim.
Kendi toprağının efendisi olmayı kentin fabrikasının kölesi olmaya tercih edenler, iyi giyineceğim, iyi evlerde yaşayacağım derken sadece örtünen ve kiralarda ömür tüketenlerin düştüğü gayya kuyusu...
Tarlasını, bağını, bahçesini ekip biçerken suyunu istediği saatte içip ekmeğini istediği saatte yiyenler şehirlerin dakikalarının hatta saniyelerinin arasına sıkışıp kaldılar. Görünmez bir elin ayarladığı saatler bir türlü yetmeyen kazançları, kazançlar ise örümceğin ağına serpiştirdiği ve sizin zaaflarınızı tetikleyen eşyalara ulaşmak için yeniden ağa yakalanmanızı ve bunun için de yeniden kazanmanız gerektiği gerçeğini gelip gelip yüzünüze çarptı.
Köşede bir şey olmayınca paşa karşınıza ya kapitalizm olarak çıktı ya ev satın almak istediğiniz müteahhit olarak çıktı ya otomobil almak istediğiniz galerici olarak çıktı ama bu paşaların sonu bir türlü gelmedi. Ta ki “emekli olsam da köyde babadan kalan toprağa bir ufak ev yapsam” sorgusunu yapana kadar.
Hatayı sakın başka yerde aramayın. Bunu siz talep ettiniz. “Ver paşam” dediniz, verdiler. Bunun bir geri ödemesi de olacak elbette. Peki bizde durum nasıl işliyor? Her yıl olduğu gibi yine şişeler istiflendi, bir dahaki yaza kadar dışarıdan bir ekmek alırız bir de bakliyat ürünleri... Gerçi eşim onların da çoğunun önlemini mevsiminde alıyor. Yani sizin anlayacağınız bizim köşe sağlam, yemişim paşayı!