Adam...

Esnaf arkadaşın dükkanından içeri girip; 

"Adam yapıyor yahu, adam yapıyor!” diyorum. “Adam işini yapıyor.”

Dükkanda elamanlardan başka bir, iki de tanıdık sima var.

"Adam, adam diyorum," diğerleri arkadaşa bakarken,

"İnternete 'adam' diye yazıyorsunuz, bilin bakalım kim çıkıyor?" diye soruyorum. Bütün ilgiyi arkadaşın üzerinde topladığım için arkadaş,

"Ben çıkıyorum, değil mi?" diye sorunca,

"Yok yahu!" diyorum, " ben çıkıyorum."

Herkes gülmeye başlıyor.

Adamlık veya kadınlık diyerek cinsiyet üzerinden bir ayrım yapmayacağım. Alışılagelmiş bir hitap olduğu için yazının başlığını “ADAM” koydum, yoksa asıl konumuz insandır…

Popülarite üzerinden kelimelerle pohpohlanan, sırtı sıvazlanarak meydanlara salınan kimi insanlar gördük, balonları erken söndü. Baş edemedikleri bir güven duygusu, boşa çıkardıkları beklentilerle bir araya gelince zamana yayılması beklenen başarıları kısa süreli bir şova dönüştü. İşte bunun için; “adam” lığın bir kere daha gözden geçirilmesi, güncellenmesi gerektiğini düşündük…

Bir zamanlar bilgiye bu kadar çabuk ulaşılmazken ve bilgi bir de tekelleştirilmiş ve topluma katmanlar halinde veriliyorken her şey süzgeçlerden geçerek bize ulaşıyor veya ulaşmamız istenilen şeyler bize ulaştırılıyordu. Bugün ise kapalı kapılar arkasında kimi şeyler saklanmaya çalışılsa da ilişkiler üzerinden niyet okumalar yapılarak veya özellikle sosyal medya üzerinden pek çok beynin bir araya gelmesiyle atılan hemen her adımın şifreleri çözülüyor. Yani diğer bir deyimle; adam olanlar ile adamlaştırılmaya çalışılanlar kısa sürede bir birinden ayrılıyor.

Nedir adamlık? diye sorarsanız ben; “bütünlüktür” derim. Davranışlarda, konuşmalarda, olaylar karşısındaki duruşta bütünlük... Her duruma göre bölünen, kelimelerini başkalarına göre ayarlayan, olaylar karşısında içinden başka karakterler çıkan şahıs bütünlüğünü kaybetmiştir.

Kimi zaman nesnelere bakarken ait oldukları ilk hali düşünmeden edemem. Son halleri, ilk hallerinin bir değişimi, dönüşümü olsa da ilk hallerinden eser yoktur. Yemek masanız, ahşap döşemeleriniz, ahşap dolaplarınız, kapılarınız artık ağaç değildir. Yani o kökleri toprağın içende uzayan, gövdesiyle, dalları ve yapraklarıyla gölgesine sığındığınız ağaç başka bir şey olmuştur ama artık ağaç değildir. Ondan ürettiğiniz her şey yapaylaşmış, doğallığını kaybetmiştir. İnsan ise duyguları üzerinden bu doğallığını kaybeder. Şahsiyetli insanlar duygularını başkalarına göre ayarlayan insanlar değildir. Duyguların varlığını kabul edip bunu kendine uyarlayan insanlardır ki, işte adamlık da tam olarak orada başlar.

Çok baba bir adamdı veya harika bir kadındı diye adlandırdığımız insanların diğer adamlara veya kadınlara göre farkı görünüşlerinden gelmez. Öyle olsa fiziki olarak kendilerine bakan, bedenlerine gerekli önemi gösteren her insana “çok baba adam” veya “ harika kadın” derdik. Oysa ki; bu nitelemelerin arkasını dolduran verimkarlık, samimiyet, sözüne sadık olmak ve olmazsa olmaz güven duygusu her bünyenin kaldırabileceği yükler değildir.

Yaradılıştan gelen kimi hasletler vardır, tıpkı ağaçlar gibi. Ağacı her kılığa sokar, her yerde kullanırsınız da örneğin daha güçlü bir yapıya sahip demiri her yerde kullanamazsınız. İkisi arasındaki fark uyum sağlama vasfıdır. Ağaç yaratılışı itibariyle sıcak, demir ise soğuktur. O yüzden biri bulunduğu yerin ayrılmaz parçası gibi dururken diğeri iliştirilmiş gibi durur. Bu onların doğasıdır, bunu bozmaya, değiştirmeye çalışmayacaksınız. Adamlık da aynen böyledir, yaradılıştan gelir. İstediğiniz kadar bilgi yükleyin, istediğiniz kadar görgü ekleyin mecrası değiştiğinde bir yerinden pot verir. Göze iğreti gelir, ruha iğreti gelir, kelimelerle adlandıramadığınız bir fütursuzlukla hayata iğreti gelir ama bir türlü içinize sinen bir noktaya gelmez. O yüzden çok zorlamaya gelmez. Zaten “adam” vasfındaki insanları zorlayamazsınız. Zorlanmış olanlar da “adam” olmaz, sizin veya bizim adamımız olur.