KUSUR BULMAK
Her birey yaptığı işin, bir çalışma ya da bir eylemin kusursuz olmasını ister. Herhangi bir hatasının ve ayıbının olmaması için elinden gelen her türlü gayreti ve özeni gösterir. Yaptığı işin veya çalışmanın sonunda beğenilmesini, takdir edilmesini ister. Çalışma sırasında beğenilip beğenilmeyeceğinin hayallerini kurar. Beğenildiğinde nasıl bir mutluluk yaşayabileceğini hayal eder.
Beğenilmemesini aklının ucundan bile geçirmek istemez.
Çocuğun çalışma ve başarma azmi de bu duygular çerçevesinde olumlu veya olumsuz yönde şekillenir.
Çocuk; yaptığı her çalışmadan, her davranıştan ve söylediği her sözden sonra ilgi beklediği, önemsediği kişilerin gözlerinin içine bakar. Onlardan alabileceği küçücük de olsa bir gülümseme, bir beğeni bakışı veya daha da öte takdir edilme sözü bekler. Herhangi bir şekilde beğenildiğini hisseden çocuk bir sonraki iş ve eylemlerinde daha da iyisini, daha da mükemmelini yapmaya çalışır.
Çocuğun çevresinde bulunanlar tarafından beğenilmemesi veya kusurlu bulunması tüm hayallerinin yıkılmasına neden olur.
Aynı durumun tekrarlanması halinde çok az bir ihtimal de olsa kusur bulunması veya beğenilmeme kuşkusu giderek korkuya dönüşür. Eğer kusurlu bulunması, beğenilmemesi gibi bir durum tekrarlanarak yaşanacak olursa tüm hayalleri yıkılmış olur. Yaptığı işi ve çalışmayı hiçbir şekilde isteyerek bir daha yapmak istemez. Azim ve şevki tamamen kırılmış olur.
Çalışmak zorunda kalsa bile gönülsüz, isteksiz; başarılı olsun ya da olmasın önemsemeden çalışır.
Çalışmalarındaki kusurlar ve hatalar için bahaneler üretmeye; gerekirse küçük, küçük yalanlar söyleyerek durumu geçiştirmeye çalışacaktır. Bu durumda çocuk hem başarısız hem de yalancı durumuna düşecektir.
Daha da önemlisi kendisini yetersiz, beceriksiz, işe yaramaz bularak aşağılık hissine kapılmasına neden olacaktır. Bu da çocuğun ruhunda telafisi mümkün olmayan yaralar açılmasına zemin hazırlar veya doğrudan neden olur.
Hiçbir anne, baba veya hiçbir öğretmen çocuğun böyle bir durumu yaşamasını asla istemez.
Burada dikkat etmemiz gereken çocuğun küçük başarılarının ön plana çıkarılarak (şımartılmadan) onurlandırılmasıdır.
Çocuğumuz iş ve eylemlerinde kusurlu olsa bile onu rencide edici söz ya da davranışlardan kesinlikle kaçınılmalı, hata ve kusurları hoşgörü içinde gerekli açıklamalarla düzeltme yoluna gidilmelidir. Hatta olumlu yönleri ve güzellikleri ön plana çıkarılarak motive edilmeli, cesareti arttırılmalıdır.
Her beğeni aldığında da yaptığı iş ya da eylemle ilgili kurduğu hayallerin gerçekleşmesinden dolayı tarifsiz haz ve mutluluk duyar. Yaptıklarını ve bundan sonra yapmak istediklerini çevresindekilere bıkıp usanmadan tekrar, tekrar anlatmaya çalışır. Bu aşamadan sonraki çalışmalarının daha iyi, daha mükemmel olması için bütün gayretini ve becerisini sergiler. Her başladığı işe azim ve şevk ile başlar.
Böyle bir yaklaşımın çocuğun size karşı olan sevgini, saygısını ve bağlılığını sarsılmayacak şekilde perçinleyeceği unutmamalıdır.
O halde yapmamız gereken yaptığı iş ya da eylemdeki başarının derecesine ve miktarına bakılmadan çocuğu onurlandırmaktır.
KUSUR BULMA
Özenle yaptığım her işten sonra,
Anne – baba, bari sen kusur bulma!
Gururla kaptığım sevinçten sonra,
Anne – baba, bari sen kusur bulma!
Her işe başlarken gizi düşündüm,
Dünyayı dışlarken sizi düşündüm!
Övgüler beklerken bizi düşündüm,
Anne – baba, bari sen kusur bulma!
Yaptığım eseri mizanla yaptım,
Kendi beynimdeki izanla yaptım!
Şefkatle, sevgiyle, özenle yaptım;
Anne – baba, bari sen kusur bulma!
Birçokları benim boyumdan aşar,
Irmağa dönüşür bendimden taşar!
Aklım bu dünyanın fendinden şaşar,
Anne – baba, bari sen kusur bulma!
Dilinde yoğrulup arife uysam,
Elinde doğrulup tarife uysam!
Sonunda eğrilip ma’rufa uysam, (*)
Anne – baba, bari sen kusur bulma!
Yetenek kişiye özgü değil mi?
Maharet elde ki sezgi değil mi?
Kabiliyet kulda yazgı değil mi?
Anne – baba, bari sen kusur bulma!
Pîr-i Fanî der ki; kol kanat gersen,
Belki de açarım, bir fırsat versen!
Sevinçten uçarım kusursuz görsen,
Anne – baba, bari sen kusur bulma! 11.10.2020
***
(*) Ma’ruf: Bilinen, tanınmış. Belli, meşhur.
Şeriatın makbul kıldığı veya emrettiği.
Editör: Betül Eren
