BİRLİKTE ÖĞRENMEK /2
Bu kavrama biraz daha odaklanmaya ihtiyacım var. Bazı şeyler belki tam yerine oturmuyor çünkü. Veya uygulamanın zorluğu, zaman alması söz konusu. Belki de insan bildikçe bilmediğini biliyor, bildikçe yapması gereken şeyler çoğalıyor, yaptıkları küçülüveriyor hatta yok oluveriyor. Olması gereken şey bu. Umarım böyledir bendeki, dostlarımdaki…
Öğrenmek bir hedef olabilir ama neyi? Diyelim ki insanlık tarihi boyunca yazılmış tüm kitapları ezbere biliyoruz, filmler zihnimizde kayıtlı, yazılmayanları da ilave edebiliriz üzerine. Çünkü yazılanlar sadece cevaplardır ve henüz cevaplanamamış bir sürü soru vardır. Her yeni buluş, her ilerleme milyonlarca soruyu beraberinde getirir. Bu kritere göre insanlık tüm önceki zamanlardan daha fazla soruya sahiptir, daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyar.
Bir an düşünelim ki, herşeyi biliyoruz. Herşey demek, herşey demektir. Hayatımızda nelerin, nasıl değişmesini bekleriz? Bence normal bir yaşam sürdürebilmemiz mümkün olmayabilir. Bilmenin ağırlığını taşıyabileceğimizi sanmıyorum.
Çok şey bilmek insanı toplumdan uzaklaştırabilir çünkü. Görürüz ki insanlar seviniyorlar üzülecekleri yerde, başlarına ne geleceğinden habersiz. Veya tam tersi… Onlar ağlarken güler, gülerken ağlar bulabiliriz kendimizi. Bir şey sorsalar, basit bir soru, sen kimsin deseler mesela. İsmimizi söyleyivermek yerine saatlerce anlatırız da anlatırız, yine de yeterli bulmayız, biz kimiz…
Bilmek böyle bir şey işte. Bildiğimiz halde yine de yapamamak da var, bildiğimizi gelecek nesillere veya dostlarımıza aktaramamak da. Çünkü bilmek yetmiş olsa ve bildiklerimizi aktarabilmek mümkün olsa idi insanlığın gelişimi veya yaşanmışlığı sürecince tek tip insana ulaşılırdı. Doğru veya yanlış önemli değil ama tek tip.
Oysa öyle olmuyor. Bu çok açıkca görülmekte. Aile planında da böyle, toplum planında da. Anne, baba her ne kadar çok iyi insanlar olsalar da çocuklarına baktığımızda bir takım şeylerin eksik kaldığını görebiliriz. Ve toplumlar, bir insan gibi. Doğarlar, büyürler, ölürler. Medeniyetlerin kuruluş aşamasında herkes mutludur. Sadece güçlü olanların mutlu olmaya başlamasıyla çöküş başlamış olur.
Neden? Bilmek neden yetmiyor? Bile bile mi kaçınılmaz sonumuza doğru, mutlu mesut, son sürat koşuşturuyoruz yoksa bilmenin sarhoşluğu ile bir takım şeyleri göremiyor muyuz? Birlikte öğrenmek mesela…
Belki ilim öyle uzak bir yerlerde de değildir zaten. İnsan istediğince, kapasitesince dolduruverir heybesine. Ama birlikte öğrenmek öyle değil.
Tarihe adını kaydettiğimiz iki insanın mümkün olsa bir araya gelişini seyretmek isterdim. Öyle dışarıdan da değil. İç dünyalarında oluşan esintilere, fırtınalara, kasırgalara da şahitlik etmek isterdim. O insanları imtihan etmek değil niyetim. Onların hallerinde kendimi, insanlığımı, insanlığı keşfetmek…
İki peygamber mesela. Rastgele iki tanesi. Bir yolculuğa çıksalar, uzun bir süre aynı ortamı birlikte paylaşsalar, neler yaşanır? Tabii ki, dışarıdan farklı bir şey beklenemez. Bir taşkınlık, itiraz, dışlama, rahatsızlık… Ama ya iç dünyaları?
Veya iki felsefeci. Birbirlerinin farklı fikirlerini duyduklarında hemencecik tepki göstermek yerine kendi düşünce sistemlerini tekrar gözden geçirmek için günlerce, aylarca odaklanırlardı belki de, dengelerini tekrardan kurarlardı, söylemlerini değişitirir, geliştirirlerdi. Birbirlerini yok etme uğraşı da bir ihtimal tabii ki…
Birlikte öğrenmek böyle bir şey işte. Zaaflarımızın, isteklerimizin, kapasitemizin farkındalığı… Sahip olduklarımızın muhatabımızda ne anlam ifade ettiğinin görülmesi. Beklentiler, özgünlük, özgürlük.
Tarihe kaydettiğimiz iki insan, dedim, kaydedilen, kaydettiren değil. Bunu yapan biziz çünkü. Kat be kat fazlası isimsiz kahramanlar var gerçekte. Veya her birey özeldir ve tarihe kaydedilir, biz bilemesek de, istemesek de.
Herhangi iki peygamber, dedim. Çünkü inanıyorsak ki, onlar Allah’ın seçtiği insanlardır, aralarında tercih etmemiz seçene karşı saygısızlık olur.
Bunlar da birlikte öğrenme yolunda görülmesi, yaşanılması, yaşayarak gösterilmesi gerekenlerdendir belki de…
***
BİRLİKTE ÖĞRENMEK /1 OKUMAK İÇİN...
BİRLİKTE ÖĞRENMEK /2 OKUMAK İÇİN...
