BİR KİTAP: EUGENIE GRANDET / HONORE DE BALZAC
Dünya Klasikleri'nden
HONORE DE BALZAC'a ait
"EUGENIE GRANDET" isimli eseri tanıtmaya çalışacağım.
Puslu Yayınları'ndan çıkmış. Çeviri Güler Dikmen Nalbantoğlu.
Balzac deyince, aklıma en büyük tutkusu olan kahve içme alışkanlığı geliyor. Düşünün günde en az kırk fincan içiyormuş. Ölümü de kalp krizi. Garip tutkuları bununla da bitmiyor. Çalışırken yanında muhakkak bir mum bulundururmuş. Aksi halde ilham perilerinin kendinden uzaklaştığını ve yazdıklarının hiçbir işe yaramadığı buhranına girermiş. Mum takıntısı dışında da kendine çeşitli ritüeller edinmiş olan bu büyük yazar, yazı kaleme alırken muhakkak başına yün bir şal sarar ve ayaklarını suya sokarmış. Hedeflediği kelime sayısına ulaşmadan da asla masayı terk etmezmiş. 19. Yüzyılın Avrupa Edebiyatı’nda öncü isimlerden olan ve realizmin kurucu babalarından kabul edilen Honoré de Balzac’ı Vadideki Zambak, Goriot Baba gibi akılda kalmış eserlerinden tanıyoruz.
Bunları sizinle paylaşmadan tanıtıma geçemedim.
Romanı okurken Molière'in Cimri isimli kitabı geldi aklıma. Para aşkı EUGENIE GRANDET'ta on katı daha fazla. Kişiler, olaylar, günlük yaşam, tasvirler ince ince, dizili boncuk misali ayrıntılı bir şekilde anlatılmış. Hızla okunup biten kitaplar gibi değil. Anlayarak, bağlantıları dikkatli takip ederek hakkını vereceğiniz bir roman. Sakin huzurlu ve dingin bir ruhla yeşil vadili bir köy yolunda görücüye çıkmış güzellikleri seyreder gibi satırlarda ilerliyorsunuz.
Kısaca konusu:
Honore de Balzac'ın dev eseri İnsanlık Komedya'sının taşra romanlarından biridir Eugenie Grandet. İnsan kusur ve zaaflarının, para hırsının anlatıldığı bu romanda Eugenie Grandet, Saumur'de oturan bir fıçıcının kızıdır. Baba Grandet, tefecilik ve aşırı bir cimrilikle çok büyük bir servet edinmiştir. Hizmetçi Nanon ile birlikte karısına eziyet eder ve Eugénie'nin, kuzeni Charles ile evlenmesine karşı çıkar çünkü Charles iş hayatında başarılı olamayarak iflas etmiştir. Paris aristokrasisi, sosyal çıkarlar ve para için insanların kendi değerlerini nasıl hiçe saymaları romanın öteki önemli öğeleridir. Servet biriktirme ve güç elde etme mücadelesiyle tüketilen bir toplumu tasvir eden döngü. Burada Grandet, hem tutkulu para arayışını hem de açgözlülüğün insani bedelini somutlaştırıyor.
Eugenie ise hayatın acılarına ve acımasız insani çarka rağmen bozulmadan kalabilecek midir?
Bebekler, çevrelerindeki şeyleri ilk ayırt ettikleri zaman gülümserler. Bir kız da ilk kez aşkın varlığını hayal meyal sezdiği zaman çocukken gülümsediği gibi gülümser. (say. 101)
Yaşamın krizli anlarında, çok sevindiğimiz ya da üzüldüğümüz zamanlarda, çevremizdekileri daha keskinleşmiş duyumlarla algılarız ve bunlar deneyimlerimizin bir bölümü olarak sonradan da oldukları gibi silinmeden kalırlar. (say. 126)
