Hayatı oyunla öğrenir çocuk. Evcilik oyunu kız erkek ayırt etmeden oynanan bir oyun. Biraz büyüyünce evcilik yerini "öğretmencilik” oyununa bırakır. Öğretmen olma hayali kuran çocuk; kardeşlerini, arkadaşlarını oturtup karşısına, başlar anlatmaya. Yaş büyüdükçe ev içinde oynanan oyunlar çeşitlenir; tamircilik, doktorculuk, itfaiyecilik,...
Sokağa çıkmayı öğrenince seksek, körebe, saklambaç, yakan top,... oynanır.
Ev ve sokak oyunları yanında çocuk parklarının ayrı bir yeri vardır çocuklar için. Kaydıraktan kayma, salıncakta sallanma, dönme dolaba binme, tahterevallide denge sağlama,... gibi
ÇOCUK OYUNLA ÖĞRENİR HAYATI
Bak sen şu yavruya,
Nasıl da bakıyor etrafa şaşkınlıkla.
Paytak paytak yürüyüşünden belli
İlk kez geliyor parka.
Bir salıncağa koşuyor
Bir kaydırağa.
Annesi tutuyor elinden
Oturtuyor salıncağa
Bağlıyor zincirinden,
Sallıyor usulca.
Merdivenlerden çıkıyor tek tek
Sonunda zafer kazanan komutan *tek.
Bir sağına bakıyor bir soluna
Kendini kaydıraktan bırakacak.
Korkma çocuk, annen seni tutacak.
Okul çağlarında daha bilinçli:
Önce kaydırağa koşuyor,
Merdiven çıkmaktan yoruluyor.
Arada düşüp kanıyor dizi ağrıyla.
Ağlayan çocuk için salıncaktan güzel ne var?
Sallanırken uyuyakalıyor o yorgunlukla.
Büyüyünce anlıyor, hayat hep “Körebe!"
Kimi saklanıyor derinlerde.
Bazı kalpler doğuştan “ebe!"
Kimi hep ortada, aleni, göz önünde,
Aramaya gerek yok, işte şimdi “sobe!"
Çık çocuk, hep merdivenden çık.
Yorulunca dinlen, yine çık.
Arada ayağın kayıp düşeceksin,
Kalkıp tekrar yürümeyi bileceksin
ya da ayağını kaydırabilirler,
Seni gözden, gönülden düşürebilirler.
Sakın üzülme, kendinle yüzleşeceksin.
Dönme dolaplar olacak,
Döndükçe bir yükselip bir alçalacak.
Alçalırsan yukarı bakma,
Yükselince havalanma!
Dönme dolap bazen seni de içine alacak,
Sen alçalmayacaksın, değerlerinden dönmeyeceksin!
Her yöne dönenler, her şekle bürünenler
Canını yakabilirler.
“İstop!” deyip tutacaksın.
Bazen de “yandım!” deyip yanacak, oyundan çıkacaksın;
Ama sen kimsenin canını yakmayacaksın.
Kamikaze gibi olacak her şey,
Aşağıdayken hayat ne rahat, hey!
Yukarıda dünyaya tersten bakacaksın.
Büyük sandığın küçükleri,
Küçücük göreceksin.
Bakış açın değişecek, başın dönecek,
Miden bulanacak, kusacaksın!
Bol keseden sallayanları,
Uyku öncesi masalları,
Bazen yumuşak seslerden, tatlı ninniler duyacaksın.
Uyumayacaksın!
Dire ayağını boşluğa,
Diren *rûz-gârın seni savurmasına
Yüzüne vuran meltem ruhunu okşasa da.
Sen işine bakacak, sallanmayacaksın.
Bir anda tahterevallide bulacaksın kendini,
Bir inip bir çıkmaktaki dengeyi.
İnenlere destek olup yücelteceksin.
İndiğinde yardım beklemeden yüceleceksin.
Dengenle dengeyi dengeleyeceksin.
Oyna çocuk, şimdi çok oyna.
Büyüyünce de oynayacaksın!
Oyna çocuk, şimdi çok oyna.
Büyüyünce oyunları bozacaksın!
Herkesin yaratılış amacı aynı olsa da hayat sınavı farklı. Herkesin oyunu ayrı. Hepimiz kendi hayatlarımızın bile bazen başrolü bazen figüranı olabiliyoruz.
Oyun kurallarını ihlal eden, yanar!
İnişli çıkışlı dünyada ben en çok tahterevalli oyununu önemsiyorum. Türk’ün töresinde acze düşene maddeten ve manen yardım edilir. İslam’da yardımlaşmak (infak) emredilir. Canı sıkkın birine “Merhaba” demek bile moralini düzeltir, insanlığın gereği de budur zaten.
Allah adildir, kimsenin hakkını kimseye yedirmez. Tahterevallinin yüksekte oturanı, bazen aşağıda oturmaya başlar. Bu, helalleşmek için bir fırsattır aslında. O dengeyi sağlayabilenlere ne mutlu!
Hayatı oyunla öğrenir insan. Evcilik oyunu kız erkek ayırt etmeden oynanan bir oyun. Aile olmayı, aile içindeki problemleri çözmeyi, aile olmanın sorumluluğunu almayı; sevgiyi, saygıyı oyunla öğrenir insan. Biraz büyüyünce kendini oyunla tanır, yeteneklerini oyunla keşfeder insan. Sevdiği mesleğe oyunla yönelir insan.
Hayatın her anında, her alanında oyun var. Her oyunu hakkıyla oynayan, kazanır. İnsan olmanın ve insan kalmanın şartı, değerlerle yaşamak ve “değerli" olmaktır.
Sağlıcakla…
**
*Tek: Gibi
*Rûz-gâr: 1. Rüzgar. 2. Devir