Öykücü Ümit Polat’ın tamamına yakını küçürek öykülerden oluşan son kitabı bu yıl Truva Yayınları’ndan çıktı. Yazar, küçürek öyküyü “olayın, durumun veya insan gerçekliğinin en belirgin, en etkileyici anını en kısa zaman diliminde yakalayan, anlatmaya çalışan” metin olarak tanımlıyor.
Kitap, yazarın çoğunlukla Aşkar ve Temmuz adlı dergilerde yayımlanan küçürek öykülerinden oluşmaktadır.
Polat’ın diğer öykü kitapları “Ahraz” ve “Ketum”dan sonra kitabına isim olarak neden Zevzek sıfatını seçtiği merak uyandırmaktadır. Yazar, küçürek öykü yazmada karar kılmasını “hayatı yazarken, onu yaşamayı kaçırmaktan korkmak” haliyle ifade etmektedir.
Zevzek’in, içerik olarak yazarının yaşadığı coğrafyanın etkisinin baskın bir şekilde görüldüğü öykülerden oluşan ilk iki öykü kitabının kalıplarının dışına çıkmayı başardığı söylenebilir.
Zevzek’te çatı tema “ölüm” olgusudur. Yazar, özgeçmiş bölümünde doğumunu, “ölmeye başlama” olarak nitelemiştir. Burada, hayattaki tek gerçeğin “ölüm” olması, dolayısıyla negatif bir algıdan çok, hayatın anlamlı kılınarak yaşanması, bir düstur olarak anlaşılabilir.
Kitap, Melek, İnsan, Araftaki, Hayvan ve Şeytan isimli beş bölüme ayrılmaktadır ama bölümlerdeki öykü konularının bu isimlendirmelerle ilişkisi kurulamamaktadır.
Yazarın “öz”ü bulma ve “öz”e ulaşma çabası, öykülerinin doğası gereği iyi bir kelime işçiliği sergilemesi ve “söz”de dilin zenginliklerini damıtmasıyla açıklanabilir. Dolayısıyla bunda Polat’ın edebiyat öğretmeni olmasının etkisi büyüktür.
Ben dilinin çok az kullanıldığı öykülerde çoğunlukla üçüncü tekil şahıs anlatının hâkim olduğu kitapta yazar, yöntem olarak çoğunlukla tezatlar ve diyaloglardan faydalanmaktadır. Bunları yaparken çok sayıda telmih ve iktibas kullanmaktadır. Ayrıca Polat, sürreal anlatım ve kişiselleştirmenin olduğu öykülerin yanında biyografi ve masal türlerinin yardımını da almaktadır.
Kitapta içerik olarak çok geniş bir yelpaze okurunu beklemektedir: Çocukluk, masumiyet, aile içi ilişkiler, yozlaşma, yalnızlık, savaş ve ölüm. Ölümler genellikle intihar ile olmaktadır. Diğer taraftan yazarın birbirinden çok farklı konularda da kalem oynatmayı ustalıkla becerdiğine şahitlik ederiz: Siyaset, ekonomi, coğrafya, sosyoloji, hukuk, tıp ve baskın olarak din, yani İslam. İslami referanslar önemlidir yazar için. Yeri gelir bir menkıbeye dayanır öykü, yeri gelir bir sahabenin soluğu hissedilir.
Bunun yanında Filistin, Kudüs ve Mescidi Aksa’yı görürüz sayfaların arasında. Diğer taraftan tasavvuftan yararlanılır. Yazar neredeyse bütün öykülerinde sosyal mesaj vermekten çekinmez. Okura bir dayatma değildir asla. Kalbi bir meseleyi barındırır her öykü özünde.
Ve tek kelimelik son öykü, tüm kitabın özetidir.