YARADILIŞ, ŞAMAN VE KURT
İlk insan hareketlenmesinin günümüzden 400 bin yıl öncesine kadar gittiği tahmin edilmektedir. Hatta bazı araştırmacılar bu zamanın 1 milyon yıl kadar geriye olabileceğini söylemektedir. Bu süreçte insanoğlunun neler yaşadığını ve nelere şahit olduğunu tam olarak bilemeyeceğimiz açıktır.
Yaratıcının, öncesinde ve sonrasında müdahil olup olmadığı konusunu, Teoloji ve Felsefeye bırakalım. Ancak biliyoruz ki, insanoğlu, Mitler, masallar, efsaneler ve benzer kültür hazineleri aracılığı ile oluşan birikim sayesinde geçmişi öğrenme eğilimindedir.
Bugün; her ne kadar kıta Avrupa’sının son iki yüz yılda geçirdiği aydınlanma sürecinin kurguladığı kültürel dünyayı kabullenmek durumunda olsak da gelişen zaman içinde her şeyin değişeceğini tahmin etmek zor değildir. Asya’dan başlayıp Ege kıyılarına aktarılan, ardından Ortadoğu ve günümüzde kıta Avrupa’sının etkisinde olan sürecin ağırlık merkezinin bundan sonraki rotasını şimdilik bilemiyoruz…
İnsanlık tarihindeki akış devam ederken atalarımız ait oldukları ve benimsedikleri kültürleri, yaşamlarında etkin şekilde ortaya koymuşlardır. Bu kültür hazinesinin en önde gelenlerinden biri de Şaman inanışıdır. Bir din olarak kabul edilsin ya da edilmesin, Altay Türk boylarını etkisi altına alan ve günümüzde bazı ritüelleri Anadolu da hâlâ görünen Şaman inanışı üzerinde daha fazla araştırmalar yapılması gereği aşikardır…
Temel soru şu: Onların (kadim inanışların) bildiği ve aradan geçen bunca zamana ve teknolojiye rağmen bizim hâlâ bilemediğimiz neler var?
Bedensel ve tinsel olarak derin bir şifa bilgisine sahip şamanların ezoterik bilgileri bugün geçerli midir? Güneş, Ay, yer, gök, bitki, hayvan gibi yaratılmış olanı kutsamalarının nedeni nedir? Animizm de olduğu gibi “Eğer bütünün bir ruhu var ise bütünden meydana gelen her şeyin de ruhu vardır” düşüncesini benimsemiş olabilirler mi? Açıkça bellidir ki, doğaya saygı yaratana saygı ile eş değerdedir. Bir şaman ormana girdiğinde; insan, ağaç, karınca ve diğerleri hep aynı değerdedir.
Elbette bu ve buna benzer soruların cevapları olmalı…
Atalarımız; Tanrı bilinci, yaradılış, varoluş, tin (nefes) inancı, Süna inancı, Sür inancı, Alemler inancı, Erlik alemi (Alt dünya) vs. gibi, insan yaşam döngüsünde var olan temel konularda fazlasıyla kültür birikimi oluşturmuşlar ve bunları genelde destanlar ile gelecek nesillere aktarmaya çalışmışlardır…
Kurt tözü; Şaman inancının oluşturduğu ve birbirinden önemli onlarca konudan sadece birini olan “Kurt Tözü”.
Şamanlar, Kurt’un, hem gök hem de yer altı âlemi ile olan bağlantılarına inandığı için Töz hayvan olarak kabul etmektedir.
Kök Börü, Tengri Ülgen tarafından gökten liderlik yapması için indirilmiştir. Bu da, Göktürk Türeyiş, Toba Türeyiş veya Ergenekon gibi destanları ilk olarak akla getirmektedir. Göklerde Tengri ile bağlantı kurabilen, yer altı ölüler âlemine de ulaşabilen Kurt’un ruhu ile bir Şaman rahibinin kurduğu bağlantı bugün bize fantastik görünse bile bin yılları aşan bu durum saygıyı fazlasıyla hak etmektedir.
Altay Türk boylarının türeyiş destanlarında önemli bir motif olan Kurt, aynı zamanda kurtarıcı ve yol gösterici olarak karşımıza çıkmaktadır. Düşman tarafında yenilip, sağ kalan on yaşındaki çocuğu kurtaran da kurt dur, Ergenekon’dan çıkışta yol gösteren de yine bir kurttur…
Yeri gelmişken konuyla ilgili bir Türk destanına yer verelim.
Toba Türeyiş Destanı;
Kao-çı soyunun atasının çok akıllı iki kızı varmış. Bu kızlar o kadar akıllı o kadar iyi imişler ki babaları şöyle bir karara varmak zorunda kalmış: “Ben bu kızlar için onlara denk ve uygun kocalar nasıl bulabilirim ki? Kızlarım o kadar iyi ki onlara ancak Tanrı denk gelir.” Kaan böyle dedikten sonra kızlarını almış ve bir dağın başına götürmüş. Sonra da beklemeye başlamış. Tanrı gelip iki kızını da eş olarak alsın diye. Uzun bir vakit beklemişler anca ortada ne Tanrı gözükmüş ne de ondan bir işaret gelmiş evliliğin gerçekleşeceğine dair. Kızlar ile babaları ümitsizce beklerken bir anda bekledikleri yerin çok da uzağında olmayan düzlükte yaşlı olduğu her halinden belli erkek bir kurt belirmiş. Kurt kızların ve babalarının beklediği yerin etrafında dolaşmaya başlamış.
Etraflarında bir kurdun dolaştığını gören baba, kızları daha fazla korkmasın diye kurda taş atmış, sopa ile kovalamış ama bir türlü yanlarından uzaklaştırmayı başaramamış. Kızlardan küçük olanı kurdun bu davranışlarından şüphelenince, ablasına dönüp şöyle demiş: “Bu sürekli etrafımızda dönüp duran kurdun Tanrı olduğunu bildim. Burada daha fazla oturmayacağım. Onun yanına varıp karısı olmak istediğimi söyleyeceğim. “. Ablası küçük kardeşini durdurmaya çalışmış ama nafile. Küçük kardeşinin kurdun yanına varışını izlemiş korku dolu gözlerle. Ancak ne babanın ne de ablanın korktuğu olmuş. Genç kız kurdun yanına varınca, kurdu saygı ile selamladıktan sonra onunla konuşmaya başlamış. Kurt şekline bürünmüş olan Tanrı kendisine hal ettiği saygıyı gösteren kızı dinlemiş ve sonra onunla evlenmeyi kabul etmiş. İşte Göktürklerin ve Uygurların atası olan Kao-Çı halkı, kurtla evlenen bu kızdan böyle türemiş.* (Türk Tarih Kurumu/1957 Belleten)
*Ayâsya, Şamanın Ruhu
