UYGARLIK - ULUS - TARİH /2
Sistem;‘’Genel olarak düzenli bir biçimde birbirini etkileyen ve birbirine bağlı birimlerden, değişik bölümlerden oluşan ve genel bir plana göre kurulan, belirli bir sonuca ulaşmak için amaca yönelmiş bir bütündür’’ diye tanımlanır.
Bu manada, kendi kendine yetmesi beklenir, kendi içerisinde bütünlük ihtiva eder. Tanıma benzerler. Çevre duvarı gibidirler. ‘’Ağyarına mani; efradına cami’’ dirler. Dışarıdakiler içeriye; içerdekiler dışarıya çıkmazlar.
Geçirimsiz sistemler; katı sistemlerdir. Mafya örgütleri, istihbarat örgütleri gibi…
Sosyal sistemler; çevre diğer sosyal sistem örüntülerinin ortasındadır. Ve de geçirimlidir. Bir nevi komşu sistemlerle difüzyon halindedir.
Osmanlıcılık, İslamcılık, Turancılık, Türkçülük bir yönetsel siyasa, düşünsel bir sistemdir. İdedir. Sosyal sistemlerdir. Kendi içerisinde bütündür. Kendine ait sistematiği vardır. Sistemsel doğrudur. Kendi içerisinde bir iç geçerliliği vardır. Dış geçerlilik tartışılır. Dış geçerlilik; mutlaklıktan ziyade daha çok konjonktüreldir.
Geçirimli sosyal sistemlerin de kendini koruyan sınırları vardır. Sınırlarını koruyamazsa, çevresindeki örüntü sosyal sistemlerle formal iletişimler, ilişkiler kuramazsa hayatiyetini, varlık nedeni kaybeder. İn-formal sürüklenme; sistemi uzun erimde öldürür.
Eğitim sistemi çevre sosyal sistemlerin örüntüleri arasındadır. Komşu sistemlerin ortasında hayatiyeti vardır. Yüzde yüz kapalı sistem değildir. Açık sistemdir. Ekonomik, sosyal, kültürel, dini vs.. sistemlerle sınırlılıklar içerisinde iletişim kurar. Diğer komşu sistemlerden etkilenir ve de diğer komşu istemleri de etkiler.
Uygarlıklar da böyledir. Coğrafi sistemlerin içinde yer alırlar. Çevre komşu uygarlık sistemleri ile aralarında formal, in-formal iletişim vardır. Birbirine geçirimlilikleri vardır. Göktürk Kitabeleri’nin bir çok özelliği vardır ama Türk siyasasında ilk siyasetname örneğidir…
Toplumların daha sonraki zaman erimlerinde de kalıcı olmak isteği vardır. Uygarlıkların var oldukları zamanın dışına evrilmek istemleri vardır. Kalıcılıklarını sanatla da bütünleştirirler. Anıtsal mimarı kalıcı olma çabasının örnekleridir. Bunun için varlığını tarih bilinciyle emzirirler.
Bu yetmez. Bununla yetinmezler. Budun, kavim, ulus birikik kültürlerine ilaveten yeşerdikleri toprağın evvelsiz ve sonrasız varlıklarının üzerinde inşa edilir. Bu da toprağın uygarlığı, toprağın tarihidir. Onu yok etmeden onun bağrında, onun rağmına yeni uygarlık oluşur. Eskinin bağrında, eskiye rağmen oluşan yeni uygarlık; kendinden sonraki uygarlığın hayatiyetini besleyecektir. Bu tekamül, devinim insanlık tarihini oluşturur. Bu da evrenselliktir.
Hattiler, Hititler, Frigler, Lidyalılar, İyonyalılar, Urartular, Persler; Büyük Selçuklu, Anadolu Selçuklu, Osmanlı, Türkiye Cumhuriyeti büyük uygarlık yürüyüşünün Anadolu uygarlığındaki özel adlarıdır. Bizimdir. Bize aitlik duygusu verir.
Ulus tarih bilincini yok etmeden, ağaçlara takılmadan bütün ormanı görmek mümkün…
***
- Uygarlık - Ulus - Tarih /1 okumak için tıklayınız
