NAZIM HİKMET VE HECE ÖLÇÜSÜ
Nazım Hikmet deyince aklımıza ilk olarak serbest ölçülü şiir gelir. Nazım Hikmet serbest ölçülü şiirlerinde çok değişik biçimler kullanmıştır. Bu konuda o kadar ileriye gitmiştir ki bazı şiirlerinde dize dizilişleri merdiven basamakları gibidir.
Nazım Hikmet her ne kadar biçimde devrim niteliğinde değişiklikler yapsa da hiçbir zaman uyaktan vazgeçmemiştir. Bu konuda o denli ustadır ki uyak kullanırken hiçbir zaman şiirin genel biçimi ile konu ve anlam bütünlüğü bozulmaz.
Nazım Hikmet’in şiirlerinin çoğu serbest ölçülü olmakla birlikte, çok güzel ve anlamlı hece ölçülü şiirleri de vardır:
Bulutlar Adam Öldürmesin şiirini on birli hece ölçüsüyle yazmıştır. Ancak her dörtlüğün sonunda beşinci dize olarak eklediği, “Bulutlar adam öldürmesin.” dizesinin dokuz heceli olduğu dikkatimi çekti:
Koşuyor altı yaşında bir oğlan
Uçurtması geçiyor ağaçlardan
Siz de böyle koşmuştunuz bir zaman
Çocuklara kıymayın efendiler
Bulutlar adam öldürmesin
Ceviz Ağacı şiirini on dörtlü hece ölçüsüyle yazmıştır:
Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkında
Ne sen bunun farkındasın ne polis farkında
On üç dörtlükten oluşan uzun Karlı Kayın Ormanı şiirini sekizli hece ölçüsüyle yazmıştır:
Karlı kayın ormanında
Yürüyorum geceleyin
Efkarlıyım efkarlıyım
Elini ver nerde elin
Ay ışığı renginde kar
Keçe çizmelerim ağır
İçimde çalınan ıslık
Beni nereye çağırır
Kız Çocuğu şiirini de sekizli hece ölçüsüyle yazmıştır:
Hiroşima’da öleli
Oluyor bir on yıl kadar
Yedi yaşında bir kızım
Büyümez ölü çocuklar
Bence Şimdi Sen De Herkes Gibisin şiirini on birli hece ölçüsüyle yazmıştır:
Gözlerim gözünde aşkı seçmiyor
Onlardan kalbime sevda geçmiyor
Ben yordum ruhumu biraz da sen yor
Çünkü bence şimdi herkes gibisin
Bir Dakika şiiri on dörtlü, Yol Türküsü şiiri on birli, İnebolu şiiri on dörtlü hece ölçülüdür.
Dünya Şairimiz Nazım Hikmet’i saygıyla anıyoruz.
